Bacaklarda uyuşma ve karıncalanma, günlük yaşamda sık karşılaşılan ancak çoğu zaman göz ardı edilen bir şikâyettir. Bu durum her zaman basit bir yorgunluktan kaynaklanmaz; bazen omurga kaynaklı ciddi bir sinir sıkışmasının habercisi olabilir. Özellikle lomber dar kanal (spinal stenoz) hastalığında görülen sinir basısı, bacaklarda uyuşma, yanma ve yürürken artan ağrılar ile kendini gösterebilir. İleri evre durumlarda ise, bu tablo dar kanal ameliyatı gerektirebilir.
Dar Kanal (Lomber Spinal Stenoz) Nedir?
Dar kanal, omurilik ve sinirlerin geçtiği omurga kanalının daralması sonucu sinirlerin baskı altında kalmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır.
Zamanla disklerde yıpranma, kemik çıkıntıları (osteofitler) ve bağ dokularında kalınlaşma gelişir. Bu değişiklikler, özellikle bel bölgesinde sinirlerin geçtiği alanı daraltır ve sinir iletimini bozar. Sonuçta, bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük gibi nörolojik belirtiler ortaya çıkar.
Bacaklarda Uyuşmanın Mekanizması
Bel omurgasından çıkan sinirler, bacak kaslarını ve ciltteki his alanlarını kontrol eder. Omurga kanalının daralmasıyla bu sinirler baskı altında kaldığında, elektriksel iletim yavaşlar. Bu da şu belirtilere yol açar:
- Bacaklarda uyuşma veya karıncalanma,
- Özellikle uzun yürüyüşlerde bacak ağrısı ve yanma,
- Ayakta uzun süre kalındığında ağrının artması,
- Dinlenince veya öne eğilince rahatlama hissi.
Bu bulgular, dolaşım bozukluğu ya da diyabetik nöropatiyle karıştırılabilir; ancak karakteristik olarak dar kanal hastalığında ağrı ve uyuşma yürüyüşle artar, dinlenmeyle azalır.
Dar Kanalın Tipik Belirtileri
Dar kanal hastalığının en önemli belirtileri şunlardır:
- Yürürken bacaklarda ağrı ve uyuşma (nörojenik kladikasyon),
- Bel bölgesinde kronik ağrı,
- Uzun süre ayakta kalmada zorlanma,
- Bacaklarda güçsüzlük ve denge kaybı,
- İleri durumlarda idrar veya dışkı kontrolünde zorluk.
Eğer bu belirtiler uzun süredir devam ediyorsa veya giderek artıyorsa, nörolojik muayene ve MR görüntüleme ile dar kanal tanısı doğrulanmalıdır.
Bacaklarda Uyuşma Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?
Kısa süreli ve pozisyona bağlı uyuşmalar genellikle ciddi değildir. Ancak:
- Uyuşma sürekli hale geldiyse,
- Ağrı ile birlikte yürüme mesafesi azaldıysa,
- Bacaklarda güçsüzlük başladıysa,
- Dinlenmekle geçmeyen karıncalanma varsa,
bu durumda altta yatan neden dar kanal hastalığı olabilir.
Erken tanı konulmazsa sinirlerde kalıcı hasar gelişebilir, bu da cerrahi müdahaleyi zorunlu hale getirir.
Dar Kanal Ameliyatı ile Tedavi
Dar kanal ameliyatı, sinirlerin üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak için uygulanan cerrahi bir yöntemdir.
Ameliyatta genellikle şu teknikler kullanılır:
- Mikrocerrahi dekompresyon: Mikroskop altında sinirleri sıkıştıran dokular temizlenir.
- Laminektomi: Omurun arka kısmı alınarak kanal genişletilir.
- Füzyon (vida-plaka sabitleme): Omurlar arasında kayma varsa stabilizasyon sağlanır.
Ameliyat sonrası hastalar genellikle kısa sürede ayağa kalkar ve yürüme mesafeleri belirgin şekilde artar. Bacaklardaki uyuşma ve ağrı şikâyetleri büyük oranda azalır.
Sonuç: Uyuşma Bel Fıtığı Değil, Dar Kanal Habercisi Olabilir
Bacaklarda uyuşma ve karıncalanma her zaman basit bir dolaşım veya kas problemi değildir. Özellikle yürümekle artıyor ve dinlenince geçiyorsa, bu durum dar kanal hastalığı belirtisidir.
Erken tanı ve doğru tedavi planlamasıyla, dar kanal ameliyatı sonrası sinir üzerindeki baskı kaldırılarak bacaklardaki uyuşma ve ağrı büyük ölçüde giderilebilir.
Unutulmamalıdır ki, uzun süredir devam eden uyuşma sinir hasarına işaret edebilir. Bu nedenle bu belirtiler asla ihmal edilmemelidir.