Ülkemizin en çok elektrik enerjisinin tüketildiği coğrafyalarından Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 6 ilinde hizmet veren Dicle Elektrik, yeni yatırımlarıyla dikkat çekmeye devam ederken alacaklarının tahsiline yönelik çalışmalarını da sürdürüyor. Özelleştirilmesinin ardından geçen on yılda 20 milyar TL’yi aşan yatırıma imza atan şirket, bir yandan da 18 milyar TL’yi aşan ödenmemiş bir borç yüküyle mücadele ediyor. Şirket, 2023 yılı sonuna kadar hizmet verdiği 6 il için başta şebeke yenileme ve güçlendirme olmak üzere 8,3 milyar TL’lik ek yatırımı tamamlamayı planlıyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 6 ilde elektrik dağıtım hizmeti veren Dicle Elektrik, bölgeye olan yatırımlarına ve insana dokunan sürdürülebilir projelerle adından söz ettirmeye devam ediyor. Dicle Elektrik’in Yönetim Kurulu Başkanı Memet Atalay bu yıl özelleştirilmesinin 10. yılını geride bırakan şirketin, hizmet bölgesindeki yatırımları, sosyal projeleri ve kayıp-kaçakla mücadele çalışmalarını aktarmak üzere basın mensuplarıyla buluştu.
Dicle Elektrik Yönetim Kurulu Başkanı Memet Atalay konuşmasında, şirketin 2013 yılında özelleştirilmesinin ardından hızlı yükseliş hikayesini ve yörenin kalkınmasında üstlendiği kilit rolü anlattı. Dicle Elektrik olarak 6,3 milyon nüfusa sahip Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinde, toplam 2,2 milyon aboneye elektrik dağıtım hizmeti verdiklerini belirten Atalay, “Çevre ve insan odaklı bir yaklaşımla “Kayıpsız – Kesintisiz – Kaliteli” enerjiyi; hanelere, tarımsal sulama alanlarına ve kırsal bölgelere ulaştırmak için çalışıyoruz. Toplam 84 bin km enerji nakil hattı ve 72 bin adet dağıtım trafosuna sahibiz. Türkiye genelinde abone başına yıllık ortalama 4.500 kWh elektrik tüketimi gerçekleşirken bölgemizde ise bu rakam 11.300 kWh ile ülke ortalamasının 2,5 katının üzerinde. Dağıtım şebekesine sunduğu yaklaşık 23.2 milyar kWh enerji ile 21 dağıtım şirketi arasında ikinci sırada yer alan ve İstanbul Avrupa Yakası’ndan sonra en çok enerji sarfiyatı gerçekleştiren şirketiz.” dedi.
Son 10 yıllık dönemde kayıp-kaçakla olan mücadelede önemli bir yol katettiklerinin altını çizen Atalay, “2013 yılında Dicle Elektrik özelleştirildiğinde 19.5 milyar kWh’lık bir tüketim karşılığında 4.7 milyar kWh’lık tahakkuk olmasına karşın, yapılan kayıp-kaçakla mücadele çalışmaları neticesinde 2022 yıl sonu itibarı ile 23.2 milyar kWh’lık bir tüketime karşılık 13.1 milyar kWh’lık bir faturalandırma (tahakkuk) gerçekleştirildi. Diğer bir ifade ile kayıp-kaçakla mücadele neticesinde elektrik kullanımında kayıt dışı tüketimin önlenmesine yönelik ve altyapı yatırım çalışmaları ile yıllık yaklaşık 1,4 milyar ABD Doları vatandaşın cebinde kaldı.” açıklamalarında bulundu.
On yılda 20 milyar TL yatırım
Atalay, dağıtım şirketleri arasında en çok yatırım yapan ilk 3 içinde yer aldıklarını belirterek, “Geride bıraktığımız 10 yılda, büyük kısmını şebeke yenileme ve güçlendirmeye ayırarak toplam 20 milyar TL’yi aşan yatırımda bulunduk. Bunların arasında yatırımın 15,1 milyar TL’sini akıllı şebeke dönüşümü, 3,5 milyar TL’sini enerji nakil hattı ve KÖK (kesici ölçüm kabini) bina ile 1,2 milyar TL’sini aydınlatma yatırımları oluşturdu. Bu süreçte 1,2 milyon aboneye hitap eden yeraltı, havai, Scada ve Smart Grid (Akıllı şebeke) alt yapı sistemleri için 1.504 km aydınlatma ve 4.450 km enerji nakil hattı yatırımı yaptık.” şeklinde konuştu.
Bugüne kadar yapılanların yanında hizmet verdiği bölge için bu yıl 8,3 milyar TL’lik yatırım çalışmaları yürüttüklerini, sadece Mardin ve Şırnak için 3 Milyar TL’yi bulan bir yatırımı hayata geçireceklerini belirten Atalay, “Hizmet sunduğumuz 6 il için şebeke yenileme güçlendirmeyi kapsayan yatırımları devreye aldık.” dedi.
Teknolojiyle kaçak elektriğin önüne geçiliyor
Türkiye genelinde dağıtım hizmeti veren 21 elektrik şirketi arasında, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) merkezi açma izni alan ilk kurum olduklarını belirten Atalay, “Teknolojiye olan yatırımlarımız sürüyor. Akıllı şebeke altyapımız (smart grid) sayesinde 1,1 milyona yakın kullanım noktasında otomatik sayaç okuma sistemi (OSOS) kurarak uçtan uca saha yönetimi olanağı sunan akıllı şebeke modelini hayata geçirdik. Bu dönüşümle toplamda 8.4 Milyar kWh kaçak elektrik tüketiminin önüne geçtik. Böylece tüketimde tasarruf sağlamanın yanında, ülkenin kaynaklarının etkin kullanılmasına ve ekonomiye doğrudan katkı sunduk. Böylece son 10 yılda yaklaşık 105 Milyar TL’lik ekonomik kaynağın korunması sağladık” dedi. Atalay 10 yıl önce özelleştirmeyle devralındığında yüzde 76’lık kayıp kaçak oranına sahip bölgenin, Dicle Elektrik çalışmalarıyla bugün yüzde 43’e kadar düşürüldüğünü sözlerine ekledi.
Tarımsal sulama abonelerinin yüzde 80’i faturalarını ödemiyor
Atalay konuşmasında Türkiye’de tarımsal sulama alanlarında yılda yaklaşık 16 milyar kWh elektrik kullanıldığını ve bunun yarısının Dicle Elektrik’in hizmet bölgesi içerisinde tüketildiğine değindi. Bir çiftçinin neredeyse ortalama bir fabrika kadar elektrik harcayabildiğini belirten Atalay, tarımsal sulama alanlarındaki kaçak elektrik kullanımına ilişkin açıklamalarda da bulundu. Atalay, “Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak, Batman ve Siirt illerinde bulunan 16 milyon dekar ekili tarımsal alanda, 123 bin kayıtlı çiftçi üretim yapıyor. 123 bin kayıtlı çiftçinin 65 bini ise sulu üretim gerçekleştiriyor. Tarımsal kullanıma yönelik elektrik borçlarının ödenmemesi, bölgenin diğer bir sorununu oluşturuyor. Sekiz yıldır borcunu ödemeyenler var. Tarımsal sulama abonelerinin; Şanlıurfa’da yüzde 89’u, Mardin’de yüzde 85’i, Şırnak’ta yüzde 83’ü, Diyarbakır’da yüzde 59’u, Batman’da yüzde 24’ü ve Siirt’te yüzde 28’i borçlu durumda. Tarımsal sulama abonelerinden tahsil edilecek alacağın anaparası ise gelinen noktada 18 milyar TL’yi aşmış durumda” dedi.
6 ilde tarımsal sulama abonelerinin yüzde 80’inin ödenmemiş fatura borcu olduğuna dikkat çeken Atalay, “Alacak miktarı katlanılamayacak düzeye ulaştı ve bu durum, zamanında ödeme yapan aboneler adına hak ihlali anlamı taşıyor. 10 yıldır bölgeye katma değer sağlayan, toprağın değerini, bulunduğumuz coğrafyanın kıymetini bilen bir şirketiz. Sürdürülebilir bir anlayışla hizmet verebilmemiz için alacaklarımızın tahsilatını hızlandırmamız gerekiyor. Örneğin çiftçimiz mısır üretirken elektrik maliyetini göz önüne almalı. Aksi halde harcadığı elektrik, mısırdan elde ettiği gelirden daha fazla olabiliyor. Kaldı ki elektrik ihtiyacı daha fazla olduğunda, daha yüksek maliyetlerle ithal de ediyoruz” dedi. Atalay daha verimli sulama önerilerine de dikkat çekerek “GAP projesi kapsamında sulama kanallarının tarla başlarına kadar getirilmesiyle elektrik tasarrufunun sağlanması öngörülüyor.” ifadelerini sözlerine ekledi.
Haksız rekabeti engelleyeceğiz
Yapılan tüm bilgilendirmelere rağmen elektrik borcunu ödemeyen aboneler hakkında hukuki süreç başlatılacağını dile getiren Atalay, bölgedeki yaklaşık 30 bin tarımsal sulama abonesinin 23 bini Şanlıurfa ve Mardin illerinde bulunduğunu belirtti. Bu iki ildeki tarımsal sulama abonelerinin yaklaşık yüzde 90’nının borcunu ödemediğini aktaran Atalay, “Enerji Bakanlığı ve Enerji Piyasaları Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) regülasyonlarına tabi bir şirket olarak kamu düzeninin korunmasını sağlamak sorumluluklarımız arasında. Borcunu zamanında ödeyen abonelerimize karşı ödemeyen abonelerimiz haksız rekabet oluşturuyor.” dedi.
Hem ekonomik hem sosyo-kültürel gelişimi destekliyor
Dicle Elektrik olarak bölge insanına dokunan ve bölgenin sosyo-kültürel sürdürülebilirliğine katkı sunacak birçok çalışmaya imza attıklarını belirten Atalay, “Bu kapsamda son olarak 2013 yılında kurulan GAP Gençlik Spor Kulübü, holdingimiz bünyesindeki grup şirketimiz DEPSAŞ Enerji tarafından devralındı. 24 branşta 1600 sporcu yetiştiren, Avrupa ve dünya gelinde dereceler elde eden kulübümüz, bölgemizdeki gençlerin kendilerini ispatlayacakları önemli bir başarı sahası olacak. Bunun bir örneği geçen haftalarda gerçekleşen Avrupa Bilek Şampiyonası’nda elde ettiğimiz başarılı dereceler oldu. Gençlerimize bir perspektif sunmak ve onları daha iyi bir geleceğe hazırlamak için desteğimiz artarak devam edecek” şeklinde konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı