Bel fıtığı, günümüzde masa başı çalışanlarından ağır iş yükü taşıyanlara kadar geniş bir kitleyi etkileyen yaygın bir omurga problemidir. Genellikle fizik tedavi, ilaç ve dinlenme gibi konservatif yöntemlerle kontrol altına alınabilir. Ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir. Peki, bel fıtığı ameliyatı ne zaman gerekir? Hangi belirtiler cerrahiye işaret eder?
- Konservatif Tedaviye Yanıt Vermeyen Şiddetli Ağrılar
Bel fıtığının ilk tedavi basamağı genellikle cerrahi değildir. İlaç tedavisi, fizik tedavi ve istirahat gibi yöntemlerle hastaların büyük kısmı 6 ila 12 hafta içinde rahatlama yaşar. Ancak:
- Şiddetli bel ve bacak ağrısı,
- Gündelik yaşamı engelleyecek düzeyde hareket kısıtlılığı,
- Uyku bozukluğu ve sürekli ağrı hali,
gibi belirtiler konservatif tedaviye rağmen geçmiyorsa, cerrahi müdahale gündeme gelir. Özellikle ağrının 6 haftadan uzun sürmesi ve azalma göstermemesi önemli bir kriterdir.
- İlerlemiş Nörolojik Belirtiler: Kuvvet Kaybı ve Uyuşukluk
Fıtıklaşan disk omurilikten çıkan sinirlere baskı yaparak sadece ağrı değil, aynı zamanda nörolojik belirtilere de yol açabilir. Bunlar arasında:
- Bacakta veya ayakta güç kaybı (yürürken ayağın takılması, merdiven çıkamama),
- Uyuşukluk, karıncalanma hissi,
- Reflekslerde azalma,
gibi bulgular varsa bu durum sinir hasarının başladığını gösterebilir. Bu aşamada beklemek yerine, cerrahi müdahale ile sinir üzerindeki baskının hızla kaldırılması gerekir.
- Acil Cerrahi Gerektiren Durumlar: Düşük Ayak ve Sfinkter Kaybı
Bazı özel durumlar vardır ki, acil müdahale gerektirir:
- Düşük ayak (foot drop): Hasta ayak bileğini yukarı kaldıramaz, yürürken ayağı takılır.
- Sfinkter kontrol kaybı: İdrar ve dışkı kaçırma (cauda equina sendromu belirtisi).
- Ani gelişen bacaklarda uyuşma veya felç riski.
Bu belirtiler, sinirlerin ciddi şekilde sıkıştığını ve kalıcı hasar riski taşıdığını gösterir. 24 saat içinde müdahale edilmezse geri dönüşü olmayan sinir hasarı oluşabilir.
- Muayene ve Görüntüleme Bulgularının Uyumu
Her MR’da görülen bel fıtığı cerrahi gerektirmez. Birçok kişide, özellikle 40 yaş sonrası, MR görüntülerinde fıtık bulguları olabilir ancak bu durum klinik belirtiyle örtüşmeyebilir. O nedenle:
- Cerrahi kararı sadece MR’a değil, hastanın şikayetlerine ve fizik muayene bulgularına göre verilir.
- Aynı fıtık, bir kişide hiçbir belirti yapmazken, diğerinde ciddi yürüme bozukluğuna neden olabilir.
- Gecikmenin Riskleri
Ameliyat gerektiği halde ertelenmesi halinde:
- Kalıcı sinir hasarı,
- Kas erimesi,
- Uzun süreli ağrı sendromları,
gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşılabilir. Özellikle kuvvet kaybı varsa zaman kaybetmeden bel fıtığı ameliyatı planlanmalıdır.
Her Fıtık Aynı Değildir
Her bel fıtığı ameliyat gerektirmez, ancak her ameliyat geciktirilmemelidir. Şiddetli ağrı, ilerleyen kuvvet kaybı veya idrar/büyük abdest kontrol problemleri gibi bulgular varsa, zamanında yapılan cerrahi müdahale hastanın yaşam kalitesini belirleyici düzeyde artırabilir.
Unutmayın: Erken tanı ve uygun müdahale ile bel fıtığının yol açabileceği kalıcı hasarların önüne geçilebilir. Ağrınız geçmiyorsa, kuvvet kaybı başladıysa veya idrar kaçırma gibi ciddi belirtiler varsa, bir beyin ve sinir cerrahına başvurmayı ihmal etmeyin.
Bir Cevap Yaz
